Ngành nông nghiệp Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là trụ cột của nền kinh tế, với kim ngạch xuất khẩu đạt mức kỷ lục. Theo số liệu sơ bộ từ Cục Hải quan cập nhật đến ngày 15/8/2025, có đến 8 nhóm hàng xuất khẩu chủ lực đạt kim ngạch từ 1 tỷ USD trở lên, tăng thêm 1 nhóm so với cùng kỳ năm 2024. Sự gia tăng này không chỉ phản ánh sức bật của ngành mà còn góp phần quan trọng vào mục tiêu xuất khẩu nông sản đạt 50 tỷ USD trong năm nay. Bài viết này sẽ phân tích chi tiết về 8 nhóm hàng tỷ đô, các yếu tố thúc đẩy tăng trưởng, thách thức và triển vọng tương lai, giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư nắm bắt cơ hội trong lĩnh vực nông nghiệp xuất khẩu.

Tổng Quan Về Xuất Khẩu Nông Nghiệp Việt Nam Năm 2025

Năm 2025 đánh dấu sự phục hồi mạnh mẽ của ngành nông nghiệp sau những biến động từ đại dịch và biến đổi khí hậu. Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản nửa đầu năm đạt hơn 30 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, 8 nhóm hàng chủ lực đạt tỷ USD, chiếm tỷ trọng lớn trong tổng kim ngạch. Sự gia tăng này chủ yếu nhờ vào việc đa dạng hóa thị trường, nâng cao chất lượng sản phẩm và tận dụng các hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA và RCEP.

Các nhóm hàng tỷ đô bao gồm gỗ và sản phẩm gỗ, thủy sản, cà phê, rau quả, gạo, cao su, hạt điều và hạt tiêu. Đặc biệt, hạt tiêu là nhóm hàng mới gia nhập “câu lạc bộ tỷ đô”, nhờ giá trị xuất khẩu bình quân tăng vọt. Điều này chứng tỏ nông nghiệp Việt Nam không chỉ dựa vào số lượng mà còn tập trung vào giá trị gia tăng, phù hợp với xu hướng tiêu dùng toàn cầu hướng tới sản phẩm bền vững và chất lượng cao.

Chi Tiết 8 Nhóm Hàng Xuất Khẩu Tỷ Đô

1. Gỗ Và Sản Phẩm Gỗ: Dẫn Đầu Với 10,37 Tỷ USD

Gỗ và sản phẩm gỗ tiếp tục là “ngôi sao” của ngành nông nghiệp, đạt kim ngạch 10,37 tỷ USD, tăng 8,26% so với năm 2024. Đây là nhóm hàng đầu tiên cán mốc 10 tỷ USD trong năm, chiếm tỷ trọng lớn nhất trong xuất khẩu nông sản. Các sản phẩm chính như đồ nội thất, ván ép và sàn gỗ được ưa chuộng tại thị trường Mỹ (chiếm 40%), EU và Nhật Bản. Lý do tăng trưởng mạnh nhờ chuỗi cung ứng ổn định và chứng nhận FSC (Forest Stewardship Council) về nguồn gốc bền vững.

2. Thủy Sản: 6,56 Tỷ USD, Tăng 13,81%

Thủy sản là nhóm hàng thứ hai với kim ngạch 6,56 tỷ USD, tăng trưởng ấn tượng 13,81%. Các sản phẩm như tôm, cá tra và cá ngừ được xuất khẩu mạnh mẽ đến Trung Quốc (1,2 tỷ USD), Mỹ (hơn 1 tỷ USD) và Nhật Bản (920 triệu USD). Sự thành công này nhờ áp dụng công nghệ nuôi trồng hiện đại và tuân thủ tiêu chuẩn ASC (Aquaculture Stewardship Council), giúp vượt qua các rào cản kỹ thuật từ thị trường nhập khẩu.

3. Cà Phê: Kim Ngạch Tăng Nhờ Giá Cao

Cà phê đạt khoảng 3,5 tỷ USD (dựa trên dữ liệu ước tính từ biểu đồ), với tăng trưởng từ giá thế giới. Việt Nam là nhà xuất khẩu cà phê lớn thứ hai thế giới, chủ yếu robusta. Thị trường chính: Đức, Mỹ và Nhật Bản. Năm 2025, giá cà phê tăng do hạn hán tại Brazil, giúp kim ngạch Việt Nam bứt phá.

4. Rau Quả: Đa Dạng Thị Trường

Rau quả đạt hơn 3 tỷ USD, tăng nhờ đa dạng hóa sản phẩm như thanh long, sầu riêng và chuối. Thị trường Trung Quốc chiếm ưu thế, nhưng EU và Mỹ đang mở rộng nhờ chứng nhận GlobalGAP. Tăng trưởng 20% phản ánh nỗ lực kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

5. Gạo: Ổn Định Với 2,5 Tỷ USD

Gạo là mặt hàng truyền thống, đạt 2,5 tỷ USD. Việt Nam xuất khẩu gạo thơm ST25 và jasmine đến châu Phi, châu Á. Tăng trưởng nhờ cải thiện giống lúa và hợp đồng lớn với Philippines.

6. Cao Su: Tăng Giá Bù Lượng Giảm

Cao su đạt 2 tỷ USD, dù lượng giảm nhưng giá tăng do nhu cầu từ ngành ô tô toàn cầu. Thị trường chính: Trung Quốc và Ấn Độ.

7. Hạt Điều: Chất Lượng Cao

Hạt điều đạt 1,8 tỷ USD, với Ấn Độ và Mỹ là thị trường lớn. Việt Nam dẫn đầu thế giới về xuất khẩu hạt điều nhân.

8. Hạt Tiêu: Nhóm Hàng Mới Với 1 Tỷ USD

Hạt tiêu là điểm sáng mới, đạt hơn 1 tỷ USD dù lượng giảm 20.000 tấn so với năm 2024. Kim ngạch tăng 28,38% nhờ giá bình quân 6.830 USD/tấn, tăng 44,7%. Thị trường: Mỹ (248,26 triệu USD), Đức (82 triệu USD), Ấn Độ (65,5 triệu USD), UAE (41,24 triệu USD), Hà Lan (36,4 triệu USD), Anh (36,2 triệu USD), Thái Lan (29,78 triệu USD), Nga (25,67 triệu USD). Sự đa dạng thị trường từ châu Mỹ, Âu đến Á giúp hạt tiêu ổn định.

Lý Do Tăng Trưởng Và Vai Trò Của Các Hiệp Định Thương Mại

Sự bứt phá của 8 nhóm hàng tỷ đô nhờ nhiều yếu tố. Đầu tiên, các FTA như EVFTA giảm thuế quan, giúp sản phẩm Việt Nam cạnh tranh hơn tại EU. Ví dụ, gỗ và thủy sản hưởng thuế 0% tại nhiều thị trường. Thứ hai, ứng dụng công nghệ: Tưới tiêu thông minh cho cà phê, nuôi trồng thủy sản bền vững. Thứ ba, đa dạng hóa thị trường giảm rủi ro từ Trung Quốc. Cuối cùng, giá thế giới tăng do biến đổi khí hậu và lạm phát toàn cầu.

Thách Thức Và Giải Pháp

Dù thành công, ngành nông nghiệp đối mặt thách thức: biến đổi khí hậu ảnh hưởng năng suất, rào cản kỹ thuật từ thị trường (như kiểm dịch EU), và cạnh tranh từ Brazil, Ấn Độ. Giải pháp: Đầu tư R&D giống mới, chứng nhận hữu cơ, và số hóa chuỗi cung ứng để nâng giá trị.

Triển Vọng Tương Lai

Năm 2025, xuất khẩu nông nghiệp dự kiến đạt 55 tỷ USD, với 8 nhóm hàng tỷ đô tiếp tục dẫn dắt. Tập trung bền vững và công nghệ cao sẽ giúp Việt Nam khẳng định vị thế toàn cầu.

Kết Luận

8 nhóm hàng xuất khẩu tỷ đô là minh chứng cho sức sống ngành nông nghiệp Việt Nam. Với chiến lược đúng đắn, ngành sẽ tiếp tục phát triển, góp phần vào tăng trưởng kinh tế. Doanh nghiệp cần theo dõi dữ liệu hải quan để điều chỉnh chiến lược kịp thời.